چگونه اسپرسو خانگی خوشمزه درست کنیم؟
اسپرسو یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان است که با غلظت بالا و عطر و طعم منحصر بفرد شناخته می‌شود. اسپرسو را می‌توان به تنهایی نوشید یا با آن نوشیدنی‌های دیگری تهیه کرد. در واقع، اسپرسو پایه‌ی بسیاری از نوشیدنی‌ها و دسرهای خوشمزه است. بسیاری افراد بر این باورند که نوشیدن یک اسپرسوی با کیفیت فقط در کافه‌ها ممکن است و نمی‌توان در خانه و با دستگاه‌های خانگی اسپرسوی خوشمزه و حرفه‌ای تهیه کرد.
البته این ادعا تا حد زیادی صادق است! دستگاه‌هایی که در کافه‌ها وجود دارند، صنعتی و پرقدرت هستند و به دلیل داشتن فشار بالا قادر هستند عصاره‌ی قوی‌تری را از قهوه‌ی آسیاب شده استخراج کنند که در عمل، با دستگاه‌های خانگی این کیفیت امکان‌پذیر نیست. البته با استفاده از امکانات خانگی نیز می‌توان اسپرسویی خوش‌طعم و خوش‌عطر در خانه تهیه کرد که با نمونه‌های کافی‌شاپی قابل مقایسه باشد؛ فقط کافی است نکات کوچکی را رعایت کنید تا عصاره‌گیری حرفه‌ای و درجه یک انجام شود. در ادامه، راجع به اسپرسو و دستگاه‌های مورد نیاز برای تهیه‌ی آن سخن خواهیم گفت و به شما می‌گوییم چطور بتوانید به یک باریستای حرفه‌ای تبدیل شوید!
اسپرسو چیست و به چه نوعی از قهوه اسپرسو گفته می‌شود؟
اسپرسو یک روش دم‌آوری قهوه است که در آن آب داغ و بخار با فشار بالا از دانه‌های آسیاب شده قهوه عبور می‌کند. فشار بالا (9 بار و بیشتر) و آب بسیار داغ (بین 90 تا 96 درجه سانتی‌گراد) باعث می‌شود عصاره قهوه سریع و متمرکز با عطر و طعم قوی‌تر استخراج شود.
اسپرسو نسبت به سایر روش‌های دم‌آوری قوه، غلیظتر است و طعم و بوی قوی‌تری دارد و همچنین به دلیل فشار بالا، عصاره استخراج شده دارای کرمای خوشرنگی است که از آن در لاته آرت (هنر نقاشی روی قهوه) استفاده می‌شود. برخلاف سایر روش‌های دم‌آوری قهوه، (قهوه عربی، قهوه فرانسه و قهوه ترک) عصاره‌گیری یک شات اسپرسو در حدود 20 تا 30 ثانیه زمان می‌برد که نسبت به سایر روش‌های دم‌آوری، کوتاه‌تر و غلیظتر است؛ البته غلظت و کیفیت عصاره، ارتباط مستقیمی با دستگاه، نوع دان قهوه و هنر عصاره‌گیری از قهوه دارد.
قابل به ذکر است واحد نوشیدن اسپرسو، شات است که به مقداری در حدود 30 میلی‌لیتر از این نوشیدنی گفته می‌شود. یک شات اسپرسو را می‌توان به صورت تک یا دوبل نوشید یا با آن نوشیدنی‌های جذاب دیگر، مثل کاپوچینو، لاته یا آمریکانو تهیه کرد.
دستگاه‌های مناسب برای تهیه اسپرسو در خانه
برای تهیه اسپرسو در خانه، به ابزار یا ماشین‌های مخصوص تهیه‌ی این نوشیدنی نیاز است به طوری که بتواند فشار و دمای مناسب را ایجاد کند و عصاره‌گیری را در شرایط ذکر شده محقق سازد. این دستگاه‌ها به چند مدل تقسیم می‌شوند تا شرایط تهیه‌ی اسپرسو مهیا شود.
ماشین یا دستگاه اسپرسوساز
حرفه‌ای‌ترین دستگاه برای تهیه‌ی اسپرسو دستگاه‌های برقی است که اتفاقا در چند سال اخیر بسیار محبوب شده‌اند. این دستگاه‌ها بسته به مدل می‌توانند فشاری بیش از 9 بار ایجاد کنند که در برخی مدل‌ها، این فشار تا 20 بار و بیشتر هم ممکن است ایجاد شود. امروزه برندهای مختلفی ماشین اسپرسوساز تولید می‌کنند که می‌تواند برای مصارف خانگی، حرفه‌ای و صنعتی کارایی داشته باشد. از نظر نوع و کارکرد، دستگاه‌های اسپرسوساز به مدل‌های زیر تقسیم می‌شود:
- ماشین اسپرسوساز صنعتی
این مدل بیشتر مناسب کارگاه‌ها و کافی‌شاپ‌ها است و توان این را دارد که به طور پیوسته و بسیار حرفه‌ای اسپرسو تهیه نماید. اگر کافی‌شاپ یا رستوران دارید نیاز است که حتما از دستگاه‌های بزرگ و صنعتی استفاده کنید. دستگاه‌های خانگی جوابگوی نیازهای بالا نیستند و آسیب می‌بینند.
- ماشین اسپرسو ساز خانگی
این مدل مناسب استفاده خانگی و مصارف محدود است. برندهای مختلفی، اسپرسوساز خانگی تولید می‌کنند که از نظر زیبایی و رنگ متنوع هستند و به آسانی با دکوراسیون آشپزخانه هماهنگ و هم‌ساز می‌شود. سایز تمپر دستگاه‌های خانگی 51 میلی‌متر است و تهیه‌ی اسپرسو با آن کار چندان دشواری نیست.
- ماشین اسپرسوساز نیمه صنعتی
در دستگاه‌های نیمه صنعتی، روند عصاره‌گیری شبیه به دستگاه‌های صنعتی است با این تفاوت که این دستگاه‌ها برای مصارف محدود و خانگی ساخته شده‌اند. در این مدل اسپرسوسازها، سایز تمپر 58 میلی‌متر و مشابه دستگاه‌های صنعتی است یعنی حجم بیشتری از قهوه را می‌توان در یک شات عصاره‌گیری نمود. از نظر طراحی و مدل، دستگاه‌های نیمه صنعتی، زیبایی دستگاه‌های خانگی را ندارند و کار کردن با آن‌ها، به مهارت بیشتری نیاز دارد. با اسپرسوسازهای نیمه صنعتی نمی‌توان در حجم زیاد عصاره‌گیری کرد.
دستگاه‌های اسپرسوساز اتوماتیک و نیمه اتوماتیک
علاوه بر دسته‌بندی فوق که در مورد مدل‌های اسپرسوساز ذکر شد، این دستگاه‌ها از نظر کارکرد نیز ممکن است به گروه‌های دستی، نیمه خودکار و تمام خودکار نیز تقسیم شوند.
- در مدل تمام اتوماتیک و خودکار، تمام فرایند عصاره‌گیری توسط دستگاه صورت می‌گیرد و نیاز به دخالت شخص نیست؛ این مدل بیشتر مناسب افرادی است که مهارت چندانی در عصاره‌گیری ندارند و ترجیح می‌دهند دستگاه همه‌‌کاره باشد. در این مدل، فقط کافی است دانه‌ی قهوه به صورت فله را در دستگاه بریزید! دستگاه دانه‌ها را آسیاب و فشرده‌سازی می‌کند و سپس با فشار و دمای مناسب عصاره‌گیری می‌کند.
- در مدل نیمه خودکار، آسیاب کردن و فشرده سازی قهوه به عهده شما است و فقط فشار بخار و دما توسط دستگاه تنظیم می‌شود؛ همچنین مدت زمان عصاره‌گیری نیز باید توسط کاربر تنظیم شود.
- در مدل دستی، کنترل کامل بر عصاره‌گیری بر عهده شما است؛ این مدل دستگاه‌ها مناسب افراد حرفه‌ای و اشخاصی است که تمایل دارند نظارت کامل بر روند عصاره‌گیری داشته باشند و اسپرسو را با فشار و دمای خاص و با سلیقه‌ی شخصی تهیه کنند.
اسپرسوسازهای کپسولی
اسپرسوسازهای کپسولی مدلی از دستگاه‌های خانگی هستند که در آن به جای پودر قهوه، از کپسول قهوه استفاده می‌شود. کپسول قهوه نوعی پودر قهوه تمپر شده است که برخی شرکت‌ها آن را تولید می‌کنند و به صورت کاملا آماده شده در دستگاه قرار می‌گیرند، سپس دستگاه آن را عصاره‌گیری می‌کند. معمولا دستگاه‌های اسپرسوساز، کپسول قهوه مناسب دستگاه خود را تولید و بسته‌بندی می‌کنند و نمی‌توان از هر مدل کپسولی برای هر دستگاهی استفاده کرد. عصاره‌گیری از اسپرسوسازهای کپسولی سریع و آسان است اما قیمت قهوه و کپسول آن‌ها معمولا گرانتر است و به دلیل اینکه روند عصاره‌گیری در آن کاملا اتوماتیک است، کیفیت قهوه نیز کمی پایین‌تر از دستگاه‌های حرفه‌ای خواهد بود.
اسپرسوسازهای سفری
در چند سال اخیر، مدل جدیدی از اسپرسوسازها ساخته شده است که مشابه ماشین‌های اسپرسوساز قادر است عصاره‌گیری حرفه‌ای انجام دهد. اولین شرکت و مبتکر این دستگاه‌ها شرکت واکاکو بود که البته پس از آن، بسیاری از برندها نیز از مکانیزم آن استفاده کردند. در روند تولید این دستگاه‌ها، لازم است آب جوش در مخزن دستگاه بریزید و قهوه آسیاب شده را نیز در جای مخصوص آن قرار دهید؛ سپس با فشار دادن پمپی، که فشار بسیار بالایی ایجاد می‌کند، عصاره‌گیری کنید.
اسپرسوساز سفری، یکی از بهترین گزینه‌ها برای سفر و کوهنوردی یا کمپ می‌باشد و می‌تواند انرژی لازم را برای فعالیت کوهنوردان و ورزشکاران در سفر و کوهستان ایجاد کند.
تهیه‌ی اسپرسو با موکاپات
موکاپات وسیله‌ای ارزان قیمت و ساده نسبت به ماشین اسپرسو است که اتفاقا می‌تواند اسپرسویی باکیفیت تولید کند؛ البته نباید از موکاپات انتظار عصاره‌گیری در حد دستگاه‌های برقی و حرفه‌ای را داشت اما این وسیله‌ی برای شروع گزینه‌ای مناسب و در دسترس است. موکاپات را باید بر روی شعله‌ی مستقیم قرار داد و این مزیت باعث می‌شود که در سفر و کمپ هم بتوان از آن بهره گرفت. اگر قصد خرید موکاپات را دارید، پیشنهاد می‌دهیم این وسیله را حتما از برندهای معروف بخرید و حتما سایز آن را متناسب با نیازتان تهیه نمایید. بیالتی یکی از بهترین برندهای تولید موکاپات است. قیمت محصولات این برند گران است اما به شما عصاره‌ای باکیفیت و حرفه‌ای تحویل می‌دهد.
برای عصاره‌گیری با موکاپات بهتر است از آب خنک و تصفیه شده استفاده کنید. آب هرگز نباید از سوپاپ اطمینان موکاپات (سوراخ کوچک تخلیه بخار) بالاتر رود زیرا ممکن است باعث ترکیدن دستگاه شود. دانه قهوه برای استفاده در موکاپات، باید کمی درشت‌تر از دستگاه‌های اسپرسوساز آسیاب شود (مانند نمک). با ته قاشق یا یک شی گرد مناسب، قهوه‌ها را فشرده کنید و سپس موکاپات را ببندید و روی گاز قرار دهید.
بسته به سایز موکاپات، 5 تا 10 دقیقه ممکن است عصاره‌گیری طول بکشد. آب درون مخزن پس از جوش آمدن تبدیل به آب داغ و بخار می‌شود و از دانه‌های قهوه عبور می‌کند و در مخزن بالای دستگاه جمع می‌شود. پس از جمع شدن عصاره، باید موکاپات را از روی گاز بردارید تا دستگاه بیش از اندازه بر روی شعله نماند و دچار سوختگی نشود.
نکات طلایی برای تهیه‌ی اسپرسو باکیفیت
عوامل متعددی هستند که در تهیه‌ی قهوه اسپرسو باکیفیت دخیل هستند. تهیه‌ی اسپرسو به دلیل نوع روش آماده‌سازی، که نیازمند دما و بخار مناسب است، نسبت به سایر روش‌های دم‌آوری قهوه، (قهوه ترک و قهوه فرانسه یا قهوه عربی) دشوارتر است. بنابراین برای این که بتوانید یک شات اسپرسوی باکیفیت بنوشید باید عوامل مختلفی را رعایت کنید.
- اولین و مهم‌ترین نکته، استفاده از دانه‌های رست‌شده تازه و باکیفیت است. اگر دانه‌های قهوه کهنه باشند یا به شکل غیراصولی رست شده باشند، هرچند که شما در عصاره‌گیری مهارت داشته باشید یا دستگاه شما بسیار قوی باشد، باز هم خروجی اسپرسو دلچسب نخواهد بود؛ بنابراین حتما از قهوه تازه و باکیفیت استفاده کنید.
- در صورت امکان قهوه را به صورت روزانه و تازه آسیاب کنید. خرید یک دستگاه آسیاب مخصوص قهوه، به شما کمک می‌کند برای تهیه اسپرسو، بتوانید از دانه‌های تازه آسیاب شده استفاده کنید که در این صورت، عطر و طعم قهوه شما بسیار متفاوت خواهد بود.
- درجه آسیاب قهوه باید با دستگاه مناسب باشد و این تناسب با آزمون و خطا به دست می‌آید. هر قهوه، درجه سختی خاص خود را دارد و هر دستگاه نیز، بهترین عصاره را با یک درجه آسیاب تحویل می‌دهد؛ به همین دلیل پیشنهاد می‌دهیم حتما از دستگاه آسیاب در کنار اسپرسو ساز استفاده کنید تا بتوانید بهترین عصاره‌گیری را داشته باشید.
- اگرچه خرید اسپرسوساز، تا حد زیادی تابع قدرت خرید مشتری است اما در صورتی که توان مالی به شما اجازه می‌دهد، پیشنهاد می‌دهیم از اسپرسوسازهای نیمه صنعتی یا خانگی و حتما از برندهای معتبر استفاده کنید. برندهایی مثل دلونگی، مباشی، اسمگ، لواک، نوا، آریته، فیلیپس و … از بهترین مدل‌های اسپرسو ساز هستند. از نظر قیمتی، قیمت اسپرسوساز دلونگی و فیلیپس از نمونه‌های دیگر گرانتر است. اسپرسوساز اسمگ نیز به دلیل طراحی شیک و منحصربفرد و همچنین کیفیت بالا، در گروه دستگاه‌های گرانقیمت دسته‌بندی می‌شود. سایر دستگاه‌ها، مانند اسپرسوساز مباشی، آریته یا نوا و لواک نیز قهوه‌های باکیفیت و ایده‌آل به شما تحویل می‌دهند و تفاوت قیمت آن‌ها تابع شرکت سازنده و متریالی است که در ساخت دستگاه به کار رفته است.
- ضرورت دارد از آب تصفیه شده یا آب معدنی برای تهیه قهوه استفاده کنید. آب تصفیه شده و بدون املاح، باعث می‌شود طعم اصیل قهوه استخراج شود. علاوه بر این، دستگاه شما دچار رسوب و خرابی نمی‌شود. استفاده از آب شهری، باعث می‌شود دستگاه شما به زودی دچار گرفتگی شود که این مسئله، علاوه بر هزینه تعمیرات، بر طعم قهوه نیز اثر می‌گذارد.
- اگر دستگاه شما نیمه خودکار است، لازم است اصول درست کردن قهوه را به صورت حرفه‌ای یاد بگیرید. البته کار دشواری نیست و حتما از پس آن بر می‌آیید اما نکات ریزی است که لازم است بدانید و رعایت کنید. چنانچه تمایل داشته باشید می‌توانید در ورکشاپ‌های یک روزه یا دوره‌های آنلاین تهیه‌ی قهوه شرکت کنید. این آموزش حتما مهارت شما را در تهیه قهوه و ساخت لاته آرت، به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
- دستگاه اسپرسوساز را بعد از تهیه‌ی قهوه تمیز کنید تا در عصاره‌گیری بعدی قهوه‌های مانده مجددا عصاره‌گیری نشوند. خرید صافی‌های فلزی (پاک اسکرین) به شما کمک می‌کند شاور یا دوش دستگاه کمتر کثیف شود و قهوه در آنجا رسوب نبندد. همچنین استفاده از پاک اسکرین کمک می‌کند عصاره‌گیری به صورت یکنواخت‌تری صورت گیرد.
- قهوه را به صورت یکنواخت در سبد یا بسکت پخش کنید. استفاده از نیدل (وسیله‌ای که دارای سوزن‌های ریز برای باز کردن گلوله‌های قهوه است) به شما کمک می‌کند قهوه آسیاب شده به طور یکنواخت در سبد پخش شود و قهوه گلوله گلوله نباشد. این آیتم کمک می‌کند عصاره‌گیری یکنواخت و غلیظتر صورت گیرد.
- پس از نیدل کردن، لازم است قهوه به صورت کاملا یکنواخت لول و صاف شود. لولر ابزاری است که به شما کمک می‌کند بتوانید قهوه‌های آسیاب شده را قبل از فشرده‌سازی صاف و یکنواخت کنید. پس از این کار، لازم است با یک تمپر سنگین و حرفه‌ای، قهوه را تمپ و فشرده‌سازی کنید. استفاده از ابزارهای حرفه‌ای و کمکی(پاک اسکرین، نیدل، تمپر، لولر و ….) به شما کمک می‌کند عصاره‌گیری حرفه‌ای و باکیفیتی داشته باشید. پس از خرید این اکسسوری‌ها و ابزارهای جذاب غافل نشوید.
سخن پایانی
قهوه یک نوشیدنی جذاب و انرژی‌بخش است که در سراسر دنیا طرفداران بی‌شماری دارد. این نوشیدنی چند سالی است در ایران نیز محبوب شده و باعث شده دستگاه‌های اسپرسوساز در سبد خرید خانواده‌های ایرانی جایگاه ثابتی داشته باشند. اگر چه وجود ماشین اسپرسوساز باکیفیت و ابزارهای کمکی آن، نقش مهمی در عصاره‌گیری با کیفیت و درجه یک دارند، اما لازم است نکات کوچکی را نیز مد نظر قرار دهید و دانش خود را در زمینه‌ی شناخت قهوه و عصاره‌گیری بهتر ارتقا دهید. در پایان، از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم این محتوا برایتان مفید واقع شده باشد.
